Γιώργος Καραμπελιάς: Μέρος 2ο, Αρχαία Ελλάδα: Η φυλετική - πολεοκρατική περίοδος και οι Μακεδόνες
Για μια ακόμη Κυριακή, επανέρχεται ο Γιώργος Καραμπελιάς με το δεύτερο μέρος του αφιερώματος στην ελληνική Ιστορία.
Ενα αφιέρωμα και μια νέα σειρά ιστορικών αφηγήσεων, βασισμένο στο βιβλίο του «25 μαθήματα για την ελληνική ιστορία».
...Η ταυτότητα του ελληνικού έθνους, κατά την αρχαιότητα, ήταν φυλετική και «πολεοκρατική». Δηλαδή, ενώ οι Έλληνες, έχουν συνείδηση της κοινότητάς τους, που γίνεται πιο έντονη κατά τη διάρκεια των εξωτερικών πολέμων, από τον Τρωικό έως τους Περσικούς Πολέμους, ταυτόχρονα η πολιτειακή τους οργάνωση χαρακτηρίζεται από τη φυλετικότητα και τον πατριωτισμό της «πόλης-κράτους», που συναρθρώνεται με την ευρύτερη εθνική τους συνείδηση.
Στην αρχαία Αθήνα, οι μέτοικοι δεν γίνονται δεκτοί ως πολίτες με πλήρη δικαιώματα, τα οποία απολαμβάνουν μόνο όσοι κατάγονται από τις αρχέγονες φυλές του ελληνικού άστεως. Στην Σπάρτη, πολιτειότητα απολαμβάνουν μόνο οι Λακεδαιμόνιοι και όχι οι Μεσσήνιοι.
Αναφέρονται, ίσως καθ’ υπερβολήν, περίπου επτακόσιες διαφορετικές ελληνικές κρατικές οντότητες σε όλη τη Μεσόγειο. Για τους αρχαίους Έλληνες, σύμφωνα με τον κλασικό πλέον ορισμό του Ηροδότου (~484 π.Χ.–425 π.Χ./410 π.Χ.), «…αὖτις δὲ τὸ ῾Ελληνικόν, ἐὸν ὅμαιμόν τε καὶ ὁμόγλωσσον, καὶ θεῶν ἱδρύματά τε κοινὰ καὶ θυσίαι ἤθεά τε ὁμότροπα» (Ηρόδοτος, Ιστορίαι, Βιβλίον 8ον Ουρανία, 8.144.3). Είναι τα τέσσερα χαρακτηριστικά της εθνικής ταυτότητας για τον Ηρόδοτο, φυλετική, γλωσσική, θρησκευτική και πολιτισμική ενότητα και όχι πολιτειακή – δηλαδή το έθνος ως κράτος δεν περιλαμβάνεται στον ορισμό του Ηροδότου και των αρχαίων Ελλήνων.
Εντούτοις, η εθνική ενότητα ήταν δεδομένη, ιδιαίτερα στις πολεμικές συγκρούσεις με τους αλλοεθνείς. Γράφει και πάλι ο Ηρόδοτος για τη μάχη των Θερμοπυλών: «οἱ δὲ Ἕλληνες κατὰ τάξις τε καὶ κατὰ ἔθνεα κεκοσμημένοι ἦσαν» («Ηροδότου ιστορίαι», 7.212.2 ). «Οι Έλληνες όμως ήταν παραταγμένοι κανονικά, το κάθε τάγμα κι η κάθε φυλή στη γραμμή της»....
Οι Μακεδόνες και η ελληνική τους συνείδηση
Και όμως, επί τη βάσει της πολιτειακής κατάτμησης των αρχαίων Ελλήνων, ορισμένοι αμφισβητούν το γεγονός ότι οι αρχαίοι Έλληνες αποτελούσαν ένα έθνος, παρεμπιπτόντως, δε, αμφισβητούν και την ελληνικότητα των Μακεδόνων, υποστηρίζοντας, ρητά ή υπόρρητα, ότι αποτελούσαν ένα φύλο το οποίο δεν είχε σχέση με την ελληνικότητα. Όμως, ας καταφύγουμε και πάλι σε δύο χωρία του Ηρόδοτου.
Η ελληνική συνείδηση και η ταύτισή της με το ιδεώδες της ελευθερίας είναι τόσο ισχυρή στον Αλέξανδρο Α΄, ώστε, με κίνδυνο της ζωής του, παρότι υποταγμένος στους Μήδους, σπεύδει να δώσει πολύτιμες πληροφορίες στο ελληνικό στράτευμα και να καταδείξει έτσι και τη δική του ακραιφνή ελληνικότητα. Η έννοια της ελληνικής ταυτότητας δεν ταυτίζεται με κρατική οντότητα. Δεν έχουμε ένα ενιαίο κράτος στους Έλληνες, ταυτόχρονα όμως υπάρχει πλήρης συνείδηση για την κοινή εθνική ταυτότητα των Ελλήνων....
Είμαστε:
στο Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCgI7vd72xX-ZNWb_x7zzWJg
facebook: https://www.facebook.com/newshub.gr
twitter: https://twitter.com/NewshubG
instagram: https://www.instagram.com/newshub.gr/
