podlist.gr

Η μοναδικότητα της Αθηναϊκής Δημοκρατίας

Η Αθηναϊκή Δημοκρατία παραμένει η σπουδαιότερη ιστορική εμπειρία άμεσης δημοκρατίας αν συνδυάσουμε δύο στοιχεία: τη διάρκεια και την ισχύ της ως κράτους.  Επηρεασμένοι από την πληθώρα των πηγών και τη ζωντάνια των περιγραφών, πολλοί νομίζουν ότι γνωρίζουμε τα πάντα για την καθημερινή λειτουργία της. Ωστόσο, οι πληροφορίες που διαθέτουμε είναι αποσπασματικές. Ορισμένες όψεις φαίνονται αινιγματικές. Εξάλλου, απαιτούν κριτική επανεξέταση πολλές κοινότοπες παραδοχές και ερμηνείες, διαστρεβλώσεις, αλλά και εξιδανικεύσεις.

Περισσότερα επεισόδια

Το πρόβλημα της ηγεσίας

Παρά την επαγρύπνηση για επίδοξους τυράννους και την προσήλωσή τους στην πολιτική ισότητα, οι Αθηναίοι χρειάζονταν καθοδήγηση από εκλεγμένους στρατηγούς στον πόλεμο και από ρήτορες στη συζήτηση και λήψη των αποφάσεων. Δεν προσφερόταν για τους ρόλους αυτούς η δοκιμασμένη δημοκρατική συνταγή της κλήρωσης. Οι δύο ρόλοι διαχωρίστηκαν τον 4ο αιώνα, αλλά τον 5ο αιώνα είχαν συνήθως συνδυαστεί, με...

Ο Σωκράτης βουλευτής και πρύτανης

Η κλήρωση των βουλευτών γινόταν μόνο μεταξύ των ενδιαφερομένων και ασφαλώς δεν ταίριαζε στον Σωκράτη. Βρέθηκε όμως βουλευτής το 406, εξαιτίας της κρίσης λειψανδρίας τότε. Για την επάνδρωση 110 τριήρεων επιστρατεύτηκαν σχεδόν όλοι οι πολίτες που ήσαν σε στρατεύσιμη ηλικία, υποχρεώνοντας τους άλλους, όπως ο Σωκράτης, να τους αναπληρώσουν, ιδίως στη Βουλή. Ως πρύτανης ήταν ο μόνος που είχε το...

Γιατί μόνο 6.000 η απαρτία;

Οι Αθηναίοι θεωρούσαν αρκετή τη συμμετοχή στην Εκκλησία του Δήμου 6.000 πολιτών, που όρισαν και ως νόμιμη απαρτία. Γιατί θεώρησαν ότι αυτός ειδικά ο αριθμός συμβόλιζε το σύνολό τους; Δεν γνωρίζουμε. Η απαρτία χρειαζόταν για μερικές μόνο αποφάσεις, όπως η πολιτογράφηση και ο οστρακισμός. Η αθηναϊκή εμπειρία φωτίζει γενικά το πρόβλημα της απαρτίας στην άμεση δημοκρατία. Τι είναι τελικά...