podlist.gr

Ίτε παίδες Ελλήνων

Αυτή τη φορά θα σας συστήσω δύο ρήματα που πλέον δεν έχουμε στα νέα ελληνικά, αλλά δεν είναι νεκρά. Είναι ολοζώντανα μέσω των αμέτρητων λέξεων που βγαίνουν από αυτά. Το ίημι και το είμι! Ένεση και άνεση, κάθετος και εφετείο, ιός και αφετηρία, όλα παιδιά του ίημι. Για να μην πω για την τρισκατάρατη οικονομική ύφεση. Το είμι, πάλι, είναι η μητέρα της εφόδου και των εσόδων, του εισιτηρίου και του ανεξίτηλου, του ισθμού και της μεθόδου! Και φυσικά, μας δίνει το ηρωικό Ίτε παίδες Ελλήνων!

Περισσότερα επεισόδια

Μη μου άπτου

Μια από τις πιο ιδιαίτερες αισθήσεις είναι η αφή, δηλ. το άγγιγμα. Ένα επεισόδιο για τις λέξεις που σημαίνουν αγγίζω και πιάνω. Τι σχέση έχει ο αναπτήρας με την έξαψη αλλά και πώς συνδέεται ο θιγμένος με τον Τσιγγάνο; Ξέρατε ότι το δράττομαι της ευκαιρίας μας έδωσε και τη δραχμή; Κι ότι το χάδι είναι από την ίδια ρίζα με τον ήχο; Ήγγικεν η ώρα λοιπόν για τα ρήματα της αφής!

Τεμέτερον: Η ποντιακή διάλεκτος

"Ντο ευτάς;" Έτσι ρωτάνε οι Πόντιοι το "Τι κάνεις;". Μια πανάρχαιη διάλεκτος μας φανερώνει τα μυστικά της. Η γλώσσα ενός περήφανου λαού με λέξεις που έρχονται με μικρές αλλαγές κατευθείαν από τα αρχαία Ελληνικά, όπως αθάλα, λελεύω, εξέγκα, ωτίν και αποτουνύ. Στο στούντιο ο Στάθης Κουρτίδης, γέννημα θρέμμα Πόντιος, με βοηθά να τις ανακαλύψω.

Το μέγεθος μετράει

Τόσες λέξεις έχουμε που περιγράφουν τα μεγέθη, όπως μικρός, μεγάλος, κοντός και ψηλός. Ξέρατε ότι το μήκος έχει σχέση με τη Μακεδονία κι ότι ο κοντός έρχεται από το κοντάρι; Γνωρίζατε ότι η ευφράδεια λόγου είναι από την ίδια ρίζα με το φάρδος; Ή ότι ο λεπτός είναι αδερφάκι με τις λέξεις λεπρός, λέπι και λωποδύτης; Ένα επεισόδιο που αποδεικνύει περίτρανα ότι το μέγεθος της ελληνικής γλώσσας...