Το ψυχικό φορτίο της άσπρης μπλούζας
Αρκετές πρόσφατες επιστημονικές μελέτες αποκαλύπτουν ότι η άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος συνδέεται με σημαντική υψηλότερη πιθανότητα αυτοκτονιών και αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς. Στις ΗΠΑ φαίνεται ότι τα ποσοστά αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς γιατρών είναι πολύ υψηλότερα σε σχέση με την Ευρώπη, τουλάχιστον μέχρι σήμερα. Κάποιες ιατρικές ειδικότητες συνδέονται με πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο, στη «μαύρη» αυτή λίστα φαίνεται ότι προηγούνται οι αναισθησιολόγοι ενώ ακολουθούν κατά προτεραιότητα οι ψυχίατροι, οι γενικοί γιατροί και οι χειρουργοί γενικής χειρουργικής.
Τα αίτια του υψηλού δείκτη αυτοκτονιών γιατρών φαίνεται ότι σχετίζονται με το ψυχοκοινωνικό περιβάλλον της εργασίας στον χώρο της υγείας, την ανταγωνιστική νοοτροπία, την έλλειψη υποστήριξης από συναδέλφους και από τον διοικητικό τομέα που οδηγούν την πλειοψηφία των γιατρών σε τάσεις απομόνωσης. Επίσης οι γιατροί βιώνουν μια καθημερινότητα που σχετίζεται με την φθορά, τον θάνατο και την ασθένεια όπως και τη συχνή ανακοίνωση «κακών» ειδήσεων. Στα αρνητικά ψυχοκοινωνικά δεδομένα του εργασιακού περιβάλλοντος έρχεται να προστεθεί η τελειομανία και η έμφαση στη λεπτομέρεια, η αυξημένη αίσθηση καθήκοντος και ευθύνης, η διάθεση να ικανοποιηθούν ασθενείς και συνεργάτες, το εργασιακό στρες και τα εξοντωτικά ωράρια εργασίας. Επιπλέον έχουν γεωμετρικά αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες οι μηνύσεις-διώξεις εναντίον γιατρών έτσι ώστε το φαινόμενο αυτό να προσαυξάνει αυτονόητα το ψυχοσωματικό φορτίο της άσκησης του επαγγέλματος. Ακόμη οι γιατροί, με βάση την κοσμοθεωρία της εκπαίδευσης τους, δεν θα ζητήσουν εύκολα βοήθεια ούτε θα απευθυνθούν εύκολα σε ειδικούς της ψυχικής υγείας. Πολύ μεγαλύτερο είναι το φορτίο σε γυναίκες γιατρούς επειδή προστίθενται και οι ενδεχόμενες απαιτήσεις σε ιδιωτικό-οικιακό επίπεδο ή/και οι δυσκολίες προσαρμογής σε ένα πιθανά ανδροκρατούμενο περιβάλλον.
Την τελευταία δεκαετία στο μεγάλο εργασιακό φορτίο των γιατρών έχουν προστεθεί εξαιρετικά αυξημένες γραφειοκρατικές υποχρεώσεις (διοικητικής υφής) που αφορούν ψηφιακές ή γραπτές ενημερώσεις φακέλου ασθενών, ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και λοιπών δραστηριοτήτων διοικητικού τύπου στα πλαίσια κάλυψης έναντι πιθανών ιατρο-νομικών ζητημάτων. Όλη αυτή η παθολογικά αυξανόμενη γραφειοκρατία παρατείνει επί της ουσίας το εργασιακό ωράριο των γιατρών σε βάρος αφενός του καθαρού χρόνου που αφιερώνουν στους ασθενείς αφετέρου σε βάρος της ιδιωτικής τους ζωής η οποία πρακτικά εκμηδενίζεται.
*Η μουσική που ακούγεται στο podcast είναι του Θανάση Δρίτσα
