podlist.gr

Τι έτρεχε με τους λαγούς στην αρχαία Αθήνα;

Ο λαγός υπήρξε ένα σημαντικό και πολυδιάστατο σύμβολο στην αρχαία Αθήνα, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στην τέχνη και τις αντιλήψεις περί θανάτου. Στο απόσπασμα από το «Κυνηγετικόν» του Ξενοφώντα, περιγράφεται αναλυτικά το κυνήγι λαγών, η χρήση σκύλων και παγίδων και ο παιδαγωγικός ρόλος της δραστηριότητας αυτής, καθώς εκπαίδευε τους νέους στην αντοχή, την ταχύτητα και το ήθος του πολίτη-πολεμιστή.

Η Κάτια Μαργαρίτη, ειδική στην ταφική τέχνη και τη συμβολική των ζώων στην αρχαιότητα, αναλύει τη σημασία του λαγού, ο οποίος συγχέεται συχνά με το κουνέλι, αν και στην Ελλάδα των κλασικών χρόνων υπήρχαν μόνο λαγοί.

Ο λαγός εμφανίζεται στην τέχνη ως θήραμα, ερωτικό δώρο, κατοικίδιο ή σύμβολο ταχύτητας, και σχεδόν πάντα συνδέεται με το ανδρικό φύλο – κυρίως με εφήβους και αγόρια. Στην ταφική τέχνη, ο λαγός αποκτά ιδιαίτερο συμβολισμό: ως κατοικίδιο ή θήραμα, συνδέεται με την πρόωρη απώλεια νέων που πέθαναν πριν προλάβουν να τεκνοποιήσουν.

Η γονιμότητα του ζώου αντιπαραβάλλεται με τη ματαιωμένη δυναμική γονιμότητας των νεκρών, κάνοντας τον λαγό σύμβολο πρόωρου θανάτου αλλά και της αξίας της συνέχειας του οίκου και της πόλης. Οι παραστάσεις σε αγγεία και επιτύμβια ανάγλυφα, όπου νέοι κρατούν λαγούς με φροντίδα ή θλίψη, αποτυπώνουν αυτή τη συγκινητική διάσταση.

Έτσι, ο λαγός λειτουργεί ταυτόχρονα ως κυνηγετικό θήραμα, σύμβολο πολυτελείας, ερωτικό δώρο και, τελικά, μεταφορά της νεότητας που χάνεται πρόωρα.

Η Κάτια Μαργαρίτη είναι Διδάκτωρ Κλασικής Αρχαιολογίας με σπουδές στο τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και στο University College London. Η Διδακτορική της διατριβή έχει θέμα τον θάνατο της αγάμου κόρης στην Αθήνα των κλασικών χρόνων και έχει εκδοθεί από τον εκδοτικό οίκο Archaeopress στην Αγγλία. Έχει δημοσιεύσει εκτενώς σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν στην ταφική τέχνη, στις ταφές και στα ταφικά έθιμα, στη γλυπτική και στην αγγειογραφία της αρχαίας Αθήνας καθώς και στα ζώα στην αρχαία τέχνη.

Το βιβλίο της για τον θάνατο και την ταφή στην κλασική Αθήνα κυκλοφόρησε το 2021 από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας. Αυτό το διάστημα συγγράφει μία μονογραφία για τον σκύλο στην αρχαία αττική τέχνη και ένα βιβλίο για τα ζώα στην αρχαία Ελλάδα μαζί με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης Kenneth Kitchell το οποίο θα εκδοθεί από τον εκδοτικό οίκο Routledge.
Είναι Research Associate του τμήματος Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Reading

Περισσότερα επεισόδια

Ρήνεια, η άλλη Δήλος

Στην καρδιά των Κυκλάδων, δίπλα στο ιερό νησί του Απόλλωνα, βρίσκεται η Ρήνεια: ένας τόπος που έμεινε για αιώνες στη σκιά, χρησιμοποιήθηκε ως νεκρόπολη, ως χώρος εξορίας και τελετουργικής «κάθαρσης». Από τις παιδικές ταφές και τα σπάνια κοσμήματα μέχρι τις ενδείξεις βίαιων θανάτων, οι αρχαιολογικές ανασκαφές φανερώνουν ότι το νησί δεν ήταν ποτέ πραγματικά ακατοίκητο – απλώς δεν είχε φωνή. Τι...

Δήλος: H καρδιά των Κυκλάδων

Η Δήλος δεν είναι απλώς ένας ακόμη αρχαιολογικός χώρος. Είναι ένας τόπος που υπήρξε το ιερό νησί του Απόλλωνα και της Άρτεμης αλλά και κομβικό οικονομικό κέντρο του αρχαίου κόσμου. Από τις ανασκαφές αποκαλύπτονται ίχνη ζωής που ξεκινούν από τους πρώτους οικισμούς και φτάνουν ως τη ρωμαϊκή εποχή: αγορές, οικίες, αποθήκες, ναοί, αγάλματα, αγγεία, επιγραφές και απομεινάρια πολιτισμών από Ανατολή...

Ο Δεσποτόπουλος και το αθηναϊκό όνειρο του μοντερνισμού

Το όνομά του συνδέεται με μερικά από τα πιο εμβληματικά δημόσια κτίρια της Αθήνας — το Ωδείο Αθηνών, το σχολείο της Ακαδημίας Πλάτωνος, το νοσοκομείο «Σωτηρία». Ποιος ήταν όμως ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος;Η διαδρομή του ξεκινά από τη Χίο και φτάνει στη Βαϊμάρη και το Βερολίνο, όπου διαμορφώνεται η σχέση του με τις αρχές του Μπάουχαους και γεννιέται η βαθιά του πίστη στην αξία της αρχιτεκτονικής...