18/11/2018 - Πολιτικό έγκλημα και πολιτικοί κρατούμενοι στον ελληνικό 20ό αιώνα
Συζητούν ο Πολυμέρης Βόγλης και ο Χρήστος Τριανταφύλλου
Ποιος ορίζει αν ένα έγκλημα είναι πολιτικό και πώς θα διωχθεί; Ο ιστορικός Χρήστος Τριανταφύλλου συζητά με τον αναπληρωτή καθηγητή Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Πολυμέρη Βόγλη, για τη δίωξη πολιτικών ιδεών στην Ελλάδα, από τον Μεσοπόλεμο μέχρι και τη δικτατορία του 1967. Ξεκινώντας από τις εκκαθαρίσεις και τους εκτοπισμούς μεταξύ βενιζελικών και αντιβενιζελικών κατά τον Εθνικό Διχασμό, η τεχνογνωσία και το νομοθετικό πλαίσιο της πολιτικής δίωξης χρησιμοποιήθηκε ήδη από τη δεκαετία του 1920 –με αποκορύφωμα το Ιδιώνυμο του 1929– κυρίως εναντίον του κομμουνισμού, ταυτίζοντάς τον ουσιαστικά με το πολιτικό έγκλημα. Η μεγάλη τομή, ωστόσο, συντελέστηκε στη δικτατορία του Μεταξά, και, στη συνέχεια, το σχετικό νομοθετικό και πολιτικό πλαίσιο αποκρυσταλλώθηκε στον Εμφύλιο με μια έκρηξη συλλήψεων, φυλακίσεων, εκτοπίσεων και ελέγχου κάθε πτυχής της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής μέχρι και τη δικτατορία του 1967. Σε αυτό το ευρύ πλέγμα, οι διωκώμενοι απάντησαν με τη δική τους οργάνωση, εντός και εκτός χώρων κράτησης, συγκροτώντας δικά τους δίκτυα και διεκδικώντας την ταυτότητα του αγωνιστή και του πολιτικού κρατουμένου. Η εμπειρία αυτών των ανθρώπων, τελικά, μπορεί να μας προσφέρει χρήσιμα εργαλεία για να δούμε την ιστορία του 20ού αιώνα με άλλο μάτι, αψηφώντας τις συμβατικές διακρίσεις που βασίζονται στα μεγάλα πολιτικά γεγονότα.