podlist.gr

28/10/2018 - Η Κατοχή και η Αντίσταση στον ελληνικό κινηματογράφο (1945-1981)

Συζητούν ο Γιώργος Ανδρίτσος και ο Χρήστος Τριανταφύλλου

Με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, ο ιστορικός Χρήστος Τριανταφύλλου συζητά με τον διδάκτορα ιστορίας Γιώργο Ανδρίτσο για τους τρόπους με τους οποίους αναπαραστάθηκαν η Κατοχή και η Αντίσταση στον ελληνικό κινηματογράφο, από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι το 1981. Ακολουθώντας τα ευρύτερα ρεύματα της ιστορίας της εν λόγω περιόδου, ο κινηματογράφος ως βιομηχανία και ως μορφή τέχνης αντιμετώπισε τα δικά του προβλήματα και τις δικές του προκλήσεις: από ηγεμονικό μέσο της μαζικής κουλτούρας κατά τη λεγόμενη «χρυσή εποχή» του, έχασε σταδιακά τη μονοκρατορία του από την τηλεόραση. Στο πλαίσιο της προσπάθειας διαχείρισης του επώδυνου και τραυματικού πρόσφατου παρελθόντος του πολέμου, ο ελληνικός κινηματογράφος κατασκεύασε σύμβολα και ανθρωπότυπους (ο χαφιές, ο γενναίος αξιωματικός, η μοιραία γυναίκα που αποσπά πληροφορίες από τον εχθρό), εμπίπτοντας στην κυρίαρχη εκδοχή της ιστορίας που επέβαλαν οι νικητές του Εμφυλίου Πολέμου. Ταυτόχρονα, δημιουργοί όπως ο Νίκος Κούνδουρος προσπάθησαν να αμφισβητήσουν αυτό το αφήγημα, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίσουν σημαντικές δυσχέρειες και διώξεις. Η δικτατορία του 1967-1974 συνέβαλε ενεργά στην αύξηση των «πατριωτικών ταινιών» ιστορικού περιεχομένου, εκμεταλλευόμενη το ήδη υπάρχον θεσμικό και ιδεολογικό πλαίσιο των αποκλεισμών των αντιφρονούντων. Στην πρώτη περίοδο της Μεταπολίτευσης η κινηματογραφική πραγμάτευση της Κατοχής και της Αντίστασης απέκτησε πιο πλουραλιστικά πολιτικά χαρακτηριστικά, χωρίς όμως να αποκοπεί τελείως από την προηγούμενη παράδοση. Όντας ένα αμφίδρομο μέσο, ο κινηματογράφος εξαρτιόταν και από την υποδοχή των θεατών, για την οποία όμως μπορούμε να εξαγάγουμε μόνο μερικά συμπεράσματα.

Περισσότερα επεισόδια

8/7/2025 - 60 χρόνια μετά. Ιουλιανά και κοινωνική διαμαρτυρία

Συζητούν ο Κώστας Λαμπράκης και ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης 60 χρόνια μετά τα Ιουλιανά, πως πρέπει να θυμόμαστε αυτή τη μοναδική κοινωνική εξέγερση, τι είναι αυτό που μπορούν να μας κληρονομήσουν για το σήμερα; Ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης συζητά με τον πολιτικό επιστήμονα Κώστα Λαμπράκη, με αφορμή το πρόσφατο βιβλίο του Παρεμποδίζοντας την Αποστασία. Ιουλιανά 1965: Κοινωνική διαμαρτυρία και Αριστερά...

1/6/2025 - Αντιδικτατορικός Αγώνας (1967-1974) - Ιστορία και Μνήμη

Συζητούν ο Δημήτρις Γαρρής, ο Βαγγέλης Ζιώγας και η Αναστασία Χαρτοματσίδη Η Αναστασία Χαρτοματσίδη συζητά με τον Δήμητρι Γαρρή και τον Βαγγελή Ζιώγα, υποψήφιους διδάκτορες Νεότερης και Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, και μέλη της ομάδας έρευνας και τεκμηρίωσης της ιστοσελίδας «Αντιδικτατορικός Αγώνας (1967-1974) - Ιστορία και Μνήμη». Πώς η...

18/5/2025 - Η πολιτισμική δημοκρατία στα χρόνια της κρίσης

Συζητούν ο Αντώνης Λιάκος και ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης Ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης συζητά με τον Αντώνη Λιάκο με αφορμή το βιβλίο της Μυρσίνης Ζορμπά "Πολιτική του Πολιτισμού. Ευρώπη και Ελλάδα στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα", που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Πόλις, δυο χρόνια μετά το θάνατο της συγγραφέα σε επιμέλεια του δεύτερου. Οι δυο ιστορικοί συζητούν για την έννοια της πολιτικής...