Γενναίες γυναίκες στο τιμόνι: οι σκηνοθέτριες του κυπριακού θεάτρου
Περίληψη
Η σημασία της τέχνης της σκηνοθεσίας αρχίζει να γίνεται αντιληπτή από τα πρώτα βήματα του επαγγελματικού θεάτρου στην Κύπρο γύρω στο 1940, ενώ αρχίζει να καθιερώνεται ως διακριτό θεατρικό επάγγελμα με ντόπιους καλλιτέχνες γύρω στο 1960. Σε αυτά τα δύο ιστορικά ορόσημα εμφανίζονται αντίστοιχα τα ονόματα της Μαρίκας Βάζα -κατά τις δεκαετίες του 1930 και 1940- και της Μόνικας Βασιλείου, που σκηνοθετεί στον ΟΘΑΚ το 1961, δημιουργώντας παράλληλα τον δικό της θίασο στη Λεμεσό και παραμένοντας στο επάγγελμα μέχρι και τη δεκαετία του 2000. Ακολούθως η Σβετλάνα Χαραλάμπους σκηνοθετεί μερικές παραστάσεις από το τέλος της δεκαετίας του 1970 έως την αρχή της δεκαετίας του 1990. Στο ενδιάμεσο, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, η ηθοποιός Δέσποινα Μπεμπεδέλη υπογράφει τις πρώτες της σκηνοθεσίες. Στη δεκαετία του 1990 εμφανίζονται οι σκηνοθέτριες, Μαρία Μανναρίδου Καρσερά και Αλεξία Παπαλαζάρου και ακολουθεί, στη δεκαετία του 2000, μια έκρηξη ως προς τη γυναικεία παρουσία στην τέχνη της σκηνοθεσίας, με πρώτη τη Λέα Μαλένη και αμέσως μετά μια πλειάδα δυναμικών σκηνοθετριών που συνδιαμορφώνουν ισότιμα πλέον τον θεατρικό χάρτη του τόπου. Η διάλεξη αποτελεί επεξεργασία ομιλίας που εκφωνήθηκε στην ημερίδα "Πρωτοπόρες του κυπριακού θεάτρου", μια διοργάνωση της Σεζόν Γυναίκες 2019-2021 (10/12/2019, Θέατρο Χώρα, Λευκωσία).
Σύντομο βιογραφικό της ομιλήτριας:
Η Δρ Άντρη Χ. Κωνσταντίνου είναι θεατρολόγος και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών της Αγωγής στο Πανεπιστήμιο Frederick στη Λευκωσία. Πτυχιούχος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτωρ του Τμήματος Θεάτρου του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Δίδαξε θεατρολογικά μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, συνεργάστηκε με τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου ως Δραματολόγος, συνέλεξε το υλικό και έγραψε τα συνοδευτικά κείμενα για τη μόνιμη έκθεση του Θεατρικού Μουσείου Κύπρου (ίδρ. 2012) και επιμελήθηκε την έκδοση Θεατρικό Μουσείο Κύπρου: Κατάλογος εκθεμάτων (2016). Εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη με τους Λευτέρη Βογιατζή και Εύη Γαβριηλίδη και σκηνοθέτησε θεατρικές παραστάσεις και αναλόγια. Διοργάνωσε και εμψύχωσε θεατρικά εργαστήρια για παιδιά και ενήλικες, δίδαξε θέατρο σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης σε Ελλάδα και Κύπρο και σκηνοθέτησε παραστάσεις σε σχολεία. Η έρευνα και οι δημοσιεύσεις της, επικεντρώνονται κυρίως στο θέατρο στη νεότερη Κύπρο (ιστορία και δραματουργία). Το βιβλίο της Το θέατρο στην Κύπρο. Οι θίασοι, η κρατική πολιτική και τα πρώτα χρόνια του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (Καστανιώτης, Αθήνα 2007) τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο.
Email: pre.ca@frederick.ac.cy