podlist.gr

Με τον όριο παλίμψηστο, περιγράφουμε κείμενα σε περγαμηνές και παπύρους, τα οποία απαλείφθηκαν ώστε να αντικατασταθούν από νέο κείμενο. Ένας έμμεσος λόγος κρυμμένος πίσως από έναν άμεσο λόγο. Τι συμβαίνει όμως όταν το κείμενο που ξαναγράφεται είναι τα ίδια τα μνημεία της πόλης μας;Σε αυτό το podcast η Αγιάτη Μπενάρδου μαζί με τον αρχαιολόγο και σύμβουλο διαχείρισης πολιτιστικής κληρονομιάς,...

34 λεπτά

Κάτω ή δίπλα από τις περισσότερες εκκλησίες, όχι μόνο της Αθήνας, βρίσκονται τα ερείπια ενός αρχαίου ναού, ενός ιερού, ή ενός ηρώου. Πότε καταστράφηκαν οι αρχαίοι ναοί της Αθήνας για να γίνουν εκκλησίες, από ποιούς και γιατί;Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Γιάννη Θεοχάρη για τους αρχαίους ναούς της Αθήνας οι οποίοι μετατράπηκαν σε εκκλησίες.Ο Γιάννης Θεοχάρης έχει ολοκληρώσει σπουδές -...

23 λεπτά

Τα τελευταία χρόνια η Κυψέλη έχει ξαναγίνει πόλος έλξης: οι πλατείες της είναι και πάλι γεματές ζωή, τα ενοίκια καλπάζουν, μικρές επιχειρήσεις τολμούν να ανοίξουν εκεί που μέχρι πριν λίγα χρόνια η εικόνα ήταν αυτή της εγκατάλειψης. Πώς ήταν η Κυψέλη τις περασμένες δεκαετίες; Και πώς τη βλέπει σήμερα ένα κορίτσι που κάποτε μεγάλωσε εκεί;

25 λεπτά

Τον γνώρισα πριν από ακριβώς 20 χρόνια, το 2002, σε ένα αρχαιολογικό συνέδριο στην Οξφόρδη, με θέμα Excavating Classical Culture. Ο Αλέξανδρος Μαζαράκης-Αινιάν, διδάσκων τότε στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, διηύθυνε την ανασκαφή στη Σκάλα Ωρωπού, ένα παραθαλάσσιο χωριό της βορειοανατολικής Αττικής. Η εισήγησή του για τα ευρήματα της ανασκαφής αυτής είχε τη δομή και το σασπένς...

27 λεπτά

Αν ρωτήσουμε έναν Αθηναίο να μας πει το όνομα ενός Αθηναίου της κλασικής εποχής ή να αναφέρει ένα κτίριο της εποχής του Περικλή, θα παίρναμε αρκετές σωστές απαντήσεις. Αν η ερώτηση αφορούσε ένα κτίριο της ρωμαϊκής εποχής, όλο και κάποιος θα σκεφτόταν την Πύλη του Αδριανού, τη Ρωμαϊκή Αγορά ή και το Μνημείο του Φιλοπάππου. Αντίθετα, αν οι ερωτήσεις αφορούσαν την ελληνιστική Αθήνα, μόνο κάποιος...

22 λεπτά

Η Δημοκρατία γεννήθηκε στην Αθήνα περί τα τέλη του 6ου πΧ αιώνα και διατηρήθηκε ακμαία ως το 322 πΧ με την έλευση των Μακεδόνων. Δημοκρατία σημαίνει κυριαρχία (κράτος) του συντεταγμένου λαού (δήμος) και αποτελεί το πολίτευμα των πολιτευμάτων και τη μεγαλύτερη περηφάνεια της πόλης μας κατά την αρχαιότητα.Ο σημαντικότερος ΄Ελληνας ιστορικός, o Θουκυδίδηw, γράφει στο 2.65: «ἐγίγνετό τε λόγῳ μὲν...

28 λεπτά

Πλήθος από αγγεία και γλυπτά της Αρχαίας Αθήνας αναπαριστούν τον αγαπημένο φίλο του ανθρώπου: το σκύλο. Μία αττική ερυθρόμορφη χους των μέσων του 5ου πΧ αιώνα απεικονίζει ένα σκυλάκι μαλτέζ κάτω από ένα κρεμασμένο τσαμπί σταφύλια. Μία ανάγλυφη βάση ενός αγάλματος Κούρου από το 510-500 π.Χ. από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο απεικονίζει τη μονομαχία ενός σκύλου και μιας γάτας. Πέρα από την...

21 λεπτά

Μπορούμε να ανακαλύψουμε την εξέλιξη της πόλης μέσα από τις ταινίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου που γυρίστηκαν με φόντο την Αθήνα; Πώς το αστικό σκηνικό γίνεται «συμπρωταγωνιστής» των ηρώων στις περιπέτειές τους; Ποιοι δρόμοι έχουν υπάρξει φυσικό σκηνικό για τα γυρίσματα και ποια σπίτια άνοιξαν τις πόρτες τους για να υποδεχτούν κινηματογραφικά συνεργεία; Υπάρχουν χώροι που κατέγραψε η...

26 λεπτά

Aπό την εσώκλειστη καταπιεσμένη Μάρθα Βούρτση στα «Κίτρινα Γάντια», την Κατερίνα Γώγου στο «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα», η οποία υπομένει τον ενοχλητικό αδερφό της κυρίας Κοκοβίκου, μέχρι τη Μάρθα Καραγιάννη στο «Μια Κυρία στα Μπουζούκια», η οποία πραγματοποιεί το διακαή της πόθο να γίνει η κυρία στη θέση της κυρίας της, οι υπηρέτριες της αθηναϊκής αστικής τάξης δεν υπηρέτησαν μόνο τα...

37 λεπτά

Ο Απόστολος Παύλος φτάνει στην Αθήνα από τη Βέροια. Τι τον προσείλκυσε στην Αθήνα και ποια ήταν η εντύπωσή του από την πόλη; Πώς τον υποδέχτηκαν οι Αθηναίοι; Και τι γνωρίζουμε για τα «ξένα δαιμόνια», το βωμό του Αγνώστου Θεού και τη διδασκαλία στον Άρειο Πάγο; Ο αρχαιολόγος με ειδίκευση στην ρωμαϊκή αρχαιολογία, Σωκράτης Κουρσούμης, εξηγεί στην Αγιάτη Μπενάρδου την απήχηση της διδασκαλίας του...

26 λεπτά

Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την ιστορικό Μάρθα Βασίλη για τους αγώνες των γυναικών για την διεκδίκηση τoυ δικαιώματός τους να αποφασίζουν οι ίδιες για το σώμα τους. Το καλοκαίρι του 1986 ψηφίζεται από την Ελληνική Βουλή ο Νόμος 1607 «για την υγεία της γυναίκας και την τεχνητή διακοπή της κύησης». Οι αμβλώσεις νομιμοποιούνται, αναγορεύονται σε ιατρική πράξη, καθορίζονται οι όροι διεξαγωγής τους...

26 λεπτά

Στους Αχαρνείς του Αριστοφάνη εντοπίζουμε μία αναφορά στη δήθεν λαχανοπώλισσα μητέρα του Ευριπίδη όταν ο Δικαιόπολις εκφράζειτην επιθυμία να προμηθευτεί από τον Ευριπίδη άγρια λάχανα. Οι δε Εκκλησιάζουσες κλείνουν με ένα τρομερό φαγοπότι, στο οποίο προσφέρονται λαχταριστές πολυτελείς τροφές, τις οποίες ο Αριστοφάνης περιγράφει με μία μόνο λέξη, η οποία καταλαμβάνει επτά ολόκληρους στίχους. Πώς...

26 λεπτά

Γεννημένος στα βόρεια της Γερμανίας πριν από ακριβώς 200 χρόνια, το 1822, ο Ερρίκος Σλήμαν έμελλε να αποτελέσει έναν από τους εμβληματικότερους αρχαιολόγους και ανασκαφείς στην ιστορία της μεσογειακής αρχαιολογίας: η σκαπάνη του έφερε στο φως την Τροία και τις Μυκήνες. Κοσμοπολίτης, πολυταξιδεμένος, πολύγλωσσος, έζησε στη Ρωσία και πολιτογραφήθηκε Αμερικανός προτού επιλέξει το μόνιμο τόπο...

33 λεπτά

Στις 29 Αυγούστου του 1989, η συγκυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας, Συνασπισμού, ΔΗΑΝΑ και Εμπιστοσύνης υπό την πρωθυπουργία Τζαννή Τζαννετάκη καίει στις υψικαμίνους της Χαλυβουργικής στον Ασπρόπυργο πάνω από 17 εκατομμύρια φακέλους πολιτικών φρονημάτων, σε μία επικοινωνιακή επίδειξη εθνικής συμφιλίωσης. 40 χρόνια μετά τη λήξη του Εμφυλίου και μόλις 14 χρόνια μετά το τέλος της Χούντας, η συγκυβέρνηση...

23 λεπτά

H ιστορία των συναισθημάτων, της αξιακής και πολιτισμικής συγκρότησης των Αθηναίων κατά το λεγόμενο fin de siècle. Πώς προκύπτουν τα γυναικεία πρότυπα της εποχής στην πόλης μας από τις επιστολές; Ποιο ήταν το πρότυπο της μητέρας, της συζύγου, της κόρης, της οικοδέσποινας και πόσο διαφέρουν τα ανδρικά πρότυπα; Πώς εκφράζεται η ερωτική επιθυμία και πώς μετασχηματίζεται η έκφραση αυτή καθώς...

33 λεπτά

To Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο είναι γεμάτο ιστορίες γυναικών, τόσο μέσα από τα εκθέματά του, όπως η επιτύμβια στήλη της Ηγησούς ή η στήλη της Διοτίμας, όσο και μέσα από τις γυναίκες που το καθόρισαν με το έργο τους, όπως η Ελένη Τοσίτσα, η Σοφία Σλήμαν και η Σέμνη Καρούζου. Η Διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, Δρ. Άννα Καραπαναγιώτου, ξεναγεί την Αγιάτη Μπενάρδου στις αίθουσες του...

41 λεπτά

Ο Ιούλιος του 1974 είναι μήνας ραγδαίων εξελίξεων εντός και εκτός Ελλάδας. Το σχεδιασμένο από τη Χούντα πραξικόπημα στην Κύπρο στις 15 του μήνα δίνει το έναυσμα για ένα ντόμινο που θα οδηγήσει στην πτώση των Συνταγματαρχών και στην εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας υπό την πρωθυπουργία του Κωνσταντίνου Καραμανλή εννέα ημέρες αργότερα. Στο Σύνταγμα συγκεντρώνονται εκατοντάδες χιλιάδων κόσμου που...

28 λεπτά

Αχαρνική, Διοχάρους, Διόμειαι, Ηρίαι, Θρακίαι, Θριάσιαι ή Δίπυλον, Ιππάδες, Κεραμεικαί, Μελιτίδες, Πειραϊκαί, Πύλη του Αδριανού. Οι πύλες των Αρχαίων Αθηνών. Οι πύλες του θεμιστόκλειου τείχους προς την Πόλη της Αθήνας.Ποια η λειτουργία των αρχαίων τειχών; Ποια η χάραξή τους; Ποια η θέση τους στη ζωή της αρχαίας, αλλά και της σύγχρονης πόλης;

36 λεπτά

Νεκροί που τάφηκαν κακήν κακώς, πρόχειρα, εξευτελιστικά, ταπεινωτικά, ατιμωτικά. Ανεπιθύμητοι νεκροί. Νεκροί απειλητικοί για την ευνομία της πόλης. Άνθρωποι στα αζήτητα, άκλαυτοι, ενίοτε μολυσματικοί. Άνθρωποι σαν του Δεσμώτες του Φαλήρου, που βρέθηκαν στον ευρύτερο χώρο του ΚΠΙΣΝ, ή νεκροί σε πηγάδια στην Αρχαία Αγορά. Το σημερινό επεισόδιο της σειράς Ιστορία μιας πόλης θίγει όψη της αρχαίας...

33 λεπτά

Εκατό ακριβώς χρόνια πριν, οι πρόσφυγες του 1922 φτάνουν από τη Μικρά Ασία στην Αθήνα. Άνθρωποι τραυματισμένοι, ξεριζωμένοι, κουβαλούν μαζί τους ιστορίες, ελπίδες, ήθη, έθιμα και παραδόσεις. Πόσο έτοιμη είναι η Αθήνα να τους υποδεχτεί και να τους ενσωματώσει; Πόσο απλή ήταν η στεγαστική τους αποκατάσταση; Είναι αλήθεια πως η Αθήνα όπως την γνωρίζουμε σήμερα, δεν θα ήταν η ίδια αν τα πράγματα...

28 λεπτά